6 bước lập kế hoạch tài chính cá nhân để tạo dựng cuộc sống bền vững

1. 6 bước lập kế hoạch tài chính cá nhân chi tiết

Quản lý tài chính tốt giúp bạn bảo vệ tài sản, ổn định tài chính trước mọi rủi ro và đạt được các mục tiêu lớn trong đời sống. Bạn có thể tham khảo ngay 6 bước lập kế hoạch tài chính cá nhân chi tiết sau đây:

1.1. Bước 1 - Đánh giá tình hình tài chính hiện tại

Hiểu rõ tình hình tài chính hiện tại giúp bạn có cái nhìn tổng quan về nguồn lực tài chính và các chi phí bạn phải chi trả:

• Liệt kê tất cả các nguồn thu nhập: Ghi lại tất cả thu nhập từ công việc chính, công việc tay trái hoặc các nguồn thu khác trong vòng 1 - 3 tháng gần nhất.
• Xác định các khoản chi tiêu: Bao gồm chi tiêu cố định như tiền thuê nhà, tiền điện nước, xăng xe, Internet, các khoản trả góp, bảo hiểm và các khoản chi tiêu đột xuất cho y tế, thuốc men, sửa chữa xe cộ, đồ gia dụng, mua sắm hay giải trí...
• Đánh giá tài sản và các khoản nợ đang có: Tổng hợp lại tài sản bạn  đang sở hữu (tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, chứng khoán, bất động sản, xe cộ...) và các khoản nợ (nợ tín dụng, vay ngân hàng, các khoản nợ khác...).

Quá trình đánh giá tài chính sẽ giúp bạn nhìn nhận được dòng tiền của mình và tìm ra các khoản chi tiêu không cần thiết, từ đó đưa ra kế hoạch chi tiêu hợp lý. Trong quá trình này, bạn có thể sử dụng một số công cụ hỗ trợ như bảng tính Excel hoặc các ứng dụng quản lý tài chính để ghi lại và phân tích các số liệu này một cách chi tiết và chính xác. 

1.2. Bước 2 - Đặt mục tiêu tài chính

Việc đặt mục tiêu rõ ràng và thực tế sẽ giúp bạn duy trì động lực và dễ dàng kiểm tra tiến độ thực hiện kế hoạch tài chính cá nhân. Bạn nên chọn ra một mục tiêu quan trọng nhất tại một thời điểm để tránh cảm giác bị quá tải và tập trung nguồn lực vào mục tiêu đó. Bạn nên đặt mục tiêu tài chính theo các mốc thời gian như ngắn hạn, trung hạn hoặc dài hạn.

• Mục tiêu ngắn hạn (1 năm): Ví dụ như tiết kiệm một khoản tiền để mua một chiếc điện thoại mới, đi du lịch hoặc mua một món đồ yêu thích.
• Mục tiêu trung hạn (1 - 5 năm): Ví dụ như mua xe, trả hết nợ thẻ tín dụng, đầu tư vào một khóa học nâng cao kỹ năng...
• Mục tiêu dài hạn (>5 năm): Ví dụ như tiết kiệm để mua nhà, nghỉ hưu, xây dựng một quỹ đầu tư lớn, tạo dựng một doanh nghiệp riêng...

Để đảm bảo mục tiêu được thực hiện hiệu quả, bạn nên áp dụng nguyên tắc SMART (Cụ thể; Đo lường được; Khả thi; Liên quan; Có thời hạn).

Ví dụ: “Tiết kiệm 100 triệu đồng trong vòng 12 tháng để đặt cọc mua nhà hoặc hoàn thành trả góp một căn nhà 3 tỷ đồng trong vòng 5 năm” thay vì chỉ nói “Tiết kiệm tiền”.

1.3. Bước 3 - Thiết lập ngân sách và kế hoạch chi tiêu chi tiết

Xây dựng một kế hoạch chi tiêu chi tiết sẽ giúp bạn phân bổ thu nhập một cách hiệu quả để đáp ứng các nhu cầu thiết yếu, tiết kiệm và đầu tư cho tương lai.

Có nhiều phương pháp bạn có thể áp dụng để phân bổ thu nhập hợp lý cho từng hạng mục của đời sống như sau:

Quy tắc 50/30/20

• 50% cho chi tiêu thiết yếu: tiền thuê nhà, ăn uống, bảo hiểm, đi lại, trả góp...
• 30% cho chi tiêu cá nhân: giải trí, du lịch, mua sắm và các sở thích khác.
• 20% cho các quỹ tiết kiệm và đầu tư.

Quy tắc 6 chiếc lọ

• 55% nhu yếu phẩm: Chi phí thiết yếu như ăn uống, tiền nhà.
• 10% giải trí: Các hoạt động vui chơi, du lịch.
• 10% học tập: Đầu tư vào giáo dục và phát triển bản thân.
• 5% từ thiện: Dành cho giúp đỡ người khác.
• 10% tiết kiệm dài hạn: Để đạt mục tiêu lớn như mua nhà, xe.
• 10% đầu tư: Tạo nguồn thu nhập thụ động.

Sau khi phân bổ chi tiết ngân sách, bạn cần tính toán lại dự trù và chi tiêu thực tế xem đã hợp lý hay chưa, từ đó loại bỏ những khoản chi không cần thiết hoặc điều chỉnh những khoản có thể tiết kiệm hơn.

Bên cạnh tiết kiệm, hãy bổ sung đầu tư vào kế hoạch tài chính để gia tăng tài sản. Tùy vào mục tiêu và khả năng chịu rủi ro, bạn có thể lựa chọn các kênh sau:

• Chứng khoán: Đầu tư vào cổ phiếu của các công ty uy tín, mang lại lợi nhuận cao nhưng đi kèm rủi ro lớn.
• Quỹ mở: Giúp bạn tham gia thị trường và đa dạng hóa danh mục đầu tư mà không cần tự quản lý. Ví dụ, các sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư hoặc quỹ đầu tư tài chính từ ngân hàng.
• Bất động sản: Phù hợp với đầu tư lâu dài, ổn định, đặc biệt với các dự án có tiềm năng sinh lời cao.
• Vàng: Lựa chọn an toàn, thích hợp để bảo toàn giá trị tài sản trong thời kỳ lạm phát.

Ngoài ra, hãy xác định thời gian hoàn thành mục tiêu để lập kế hoạch rõ ràng, từ mức tiết kiệm hàng tháng, chiến lược đầu tư cụ thể đến sự linh hoạt cần thiết khi gặp tình huống bất ngờ. Ví dụ, nếu muốn mua nhà trong 5 năm, bạn cần tính toán số tiền tiết kiệm hàng tháng và cân nhắc các kênh đầu tư phù hợp để đẩy nhanh tiến độ đạt mục tiêu.

1.4. Bước 4 - Xây dựng quỹ dự phòng

Quỹ dự phòng giúp bạn ứng phó với các tình huống khẩn cấp như bệnh tật, mất việc hay những sự kiện không lường trước được mà không phải lo lắng về mặt tài chính. Một quỹ dự phòng lý tưởng cần đủ để bạn trang trải 3 - 6 tháng chi phí sinh hoạt.

Ví dụ: Nếu chi phí sinh hoạt hàng tháng của bạn là 10 triệu đồng, quỹ dự phòng tối thiểu bạn cần có từ 30 triệu đến 60 triệu đồng.

Bạn có thể xây dựng quỹ dự phòng thông qua gửi tiết kiệm vào ngân hàng hoặc làm các loại sổ tiết kiệm để tích lũy tài chính dài hạn.

1.5. Bước 5 - Thực hiện theo kế hoạch đã đặt ra

Sau khi đã thiết lập ngân sách và kế hoạch chi tiêu, bạn cần theo dõi chặt chẽ từng khoản chi để đảm bảo không vượt quá ngân sách dự trù và tránh những chi phí phát sinh không cần thiết. Bên cạnh đó, bạn hãy lưu ý lựa chọn các sản phẩm và dịch vụ có chi phí phù hợp nhưng vẫn đảm bảo chất lượng, đồng thời tận dụng các ưu đãi, phiếu giảm giá và tập trung mua hàng trong những đợt khuyến mãi lớn.

Quá trình này đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỷ luật rất lớn. Tuy nhiên, việc thực hiện tốt kế hoạch sẽ giúp bạn duy trì lối sống tiết kiệm và đầu tư bền vững.

1.6. Bước 6 - Theo dõi và điều chỉnh kế hoạch

Bạn cần phải thường xuyên kiểm tra tài chính (hàng tháng, hàng quý), xác định lại tình hình hiện tại và điều chỉnh lại mục tiêu sao cho phù hợp. Các yếu tố như thu nhập, chi phí sinh hoạt hay biến động kinh tế có thể ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính của bạn.

Ví dụ: Nếu bạn đặt mục tiêu tiết kiệm 20% thu nhập hàng tháng nhưng thực tế chỉ đạt 15%, hãy kiểm tra lý do (ví dụ: chi phí phát sinh từ việc đi lại) và tìm cách bù đắp khoản thiếu hụt trong tháng tiếp theo.

Bạn có thể sử dụng các công cụ hỗ trợ trong quá trình này như ứng dụng ngân hàng điện tử Mobile banking, giúp theo dõi các giao dịch, lên kế hoạch tiết kiệm và quản lý chi tiêu hiệu quả. Bạn cũng có thể tham khảo dịch vụ tư vấn tài chính cá nhân của các công ty, tổ chức có uy tín như ngân hàng SeABank để được đội ngũ chuyên gia hỗ trợ đánh giá kế hoạch hiện tại và tư vấn gợi ý điều chỉnh sao cho phù hợp.

2. Các công cụ hỗ trợ quản lý tài chính cá nhân hiệu quả

Để lập kế hoạch tài chính cá nhân và triển khai kế hoạch này một cách hiệu quả, bạn nên sử dụng thêm các công cụ hỗ trợ như các ứng dụng trực tuyến hiện đại, bảng Excel tiện lợi, hoặc sổ sách ghi chép truyền thống. Mỗi công cụ đều có ưu và nhược điểm, giúp bạn dễ dàng tùy chỉnh theo nhu cầu cá nhân.

1 - Quản lý qua ứng dụng trực tuyến

Các ứng dụng quản lý tài chính hay các ứng dụng Mobile banking của các ngân hàng có tính năng theo dõi chi tiêu ngày càng được ứng dụng phổ biến:

2 - Tự lập bảng quản lý tài chính cá nhân bằng Excel

Bảng tính Excel là công cụ đắc lực trong quản lý công việc ở mọi lĩnh vực, bao gồm cả lập kế hoạch tài chính cá nhân. 

3 - Theo dõi tài chính cá nhân qua sổ sách tự ghi chép

Cách ghi chép bằng tay trên sổ sách truyền thống phù hợp với những người không quen sử dụng công nghệ hoặc muốn đơn giản hóa việc quản lý tài chính:

3. Lưu ý khi lập kế hoạch tài chính cá nhân

Lập kế hoạch tài chính cá nhân là một bước đi quan trọng giúp bạn kiểm soát dòng tiền và đạt được mục tiêu tài chính. Tuy nhiên, để kế hoạch này mang lại hiệu quả, bạn cần lưu ý:

• Không nên bỏ qua quỹ khẩn cấp: Quỹ khẩn cấp có thể hạn chế gánh nặng tài chính khi gặp khó khăn và  giữ cho kế hoạch tài chính của bạn không bị gián đoạn.
• Theo dõi chi tiêu sát sao: Bạn nên chú ý theo dõi chi tiêu hàng ngày, hàng tuần để phát hiện ngay những khoản chi không cần thiết và điều chỉnh kịp thời, giúp duy trì ngân sách và tối ưu hóa việc tiết kiệm.
• Tránh sa đà vào nợ tín dụng: Nếu không kiểm soát tốt nợ tín dụng, lãi suất cao và khả năng vay nợ vượt quá khả năng chi trả có thể làm bạn rơi vào vòng xoáy nợ nần. Bạn hãy ưu tiên trả nợ trước khi chi tiêu vào các khoản khác.
• Kiên trì thực hiện và điều chỉnh linh hoạt theo tình hình thực tế: Thường xuyên đánh giá, cập nhật kế hoạch tài chính theo tình hình thu nhập và mục tiêu thực tế.
• Tránh đầu tư mà không hiểu biết đầy đủ về rủi ro: Các hình thức đầu tư như chứng khoán, bất động sản, hay quỹ mở đều có mức độ rủi ro nhất định. Bạn chỉ nên đầu tư khi hiểu rõ rủi ro, lựa chọn kênh phù hợp với mục tiêu tài chính và tham khảo ý kiến chuyên gia khi cần.

4. SeABank đồng hành cùng bạn trong quản lý tài chính cá nhân

Sau 31năm hoạt động, SeABank tự hào là ngân hàng có uy tín vững vàng trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, luôn đồng hành cùng khách hàng với những sản phẩm, dịch vụ và tiện ích tối ưu. SeABank liên tục đổi mới sản phẩm để đáp ứng đa dạng nhu cầu tài chính của khách hàng ở mọi lứa tuổi và ngành nghề, trong đó có nhiều sản phẩm hỗ trợ tài chính cá nhân hiệu quả sau đây:

Tài khoản tiết kiệm với lãi suất hấp dẫn

SeABank cung cấp những gói tiết kiệm linh hoạt, đáp ứng nhu cầu quản lý tài chính cá nhân của đông đảo khách hàng như:

• Các gói tiết kiệm có kỳ hạn: Tiết kiệm bậc thang; Tiết kiệm gửi góp Ươm mầm ước mơ (sản phẩm dành cho trẻ em); Tiết kiệm gửi góp Vun đắp tương lai; Tiết kiệm Trả lãi hàng tháng; Tiết kiệm Lĩnh lãi cuối kỳ;
• Các gói tiết kiệm không kỳ hạn: Tiết kiệm online; Tiết kiệm thông minh.

Dịch vụ tín dụng linh hoạt, hạn mức cao

Dịch vụ tín dụng tại SeABank luôn được đánh giá cao bởi lãi suất cạnh tranh, hạn mức vay cao và linh hoạt, hỗ trợ giảm áp lực tài chính cho khách hàng một cách tối đa. Các sản phẩm tín dụng nổi bật của SeABank:

• Cho vay mua, xây dựng, sửa chữa nhà - SeAHome
• Cho vay tiêu dùng có TSBĐ - SeAFlex
• Cho vay mua ô tô - SeACar
• Cho vay cá nhân, hộ kinh doanh - SeAPRO
• Cho vay Giáo viên, Công chức, Viên chức
• Cho vay thấu chi không Tài sản Bảo đảm
• Cho vay Hội Liên hiệp Phụ nữ 
• Cho vay Trả góp

Ứng dụng SeAMobile - công cụ quản lý tài chính cá nhân miễn phí

SeABank luôn là đơn vị tiên phong trong ứng dụng số hóa vào dịch vụ tài chính ngân hàng với sản phẩm tiêu biểu SeAMobile. Ứng dụng SeAMobile giúp khách hàng quản lý tài chính một cách dễ dàng:

• Quản lý dòng tiền hiệu quả: Theo dõi thu chi, giao dịch trong thời gian thực.
• Lập kế hoạch tài chính cá nhân: Công cụ tự động phân tích và đề xuất các giải pháp tiết kiệm tối ưu.
• Đặt mục tiêu tiết kiệm: Đặt kế hoạch và nhận thông báo định kỳ để đảm bảo bạn luôn theo sát mục tiêu.

Nếu bạn đang có nhu cầu tìm kiếm giải pháp quản lý tài chính cá nhân hiệu quả, hãy truy cập ngay Website của SeABank hoặc liên hệ Hotline để được tư vấn chi tiết!

Bằng cách quản lý tài chính một cách nhất quán, bạn có thể giảm thiểu rủi ro và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn hơn. Bắt đầu lập kế hoạch tài chính cá nhân ngay hôm nay cùng SeABank - người đồng hành đáng tin cậy với các sản phẩm tài chính đa dạng và giải pháp quản lý thông minh, giúp bạn chinh phục  mọi mục tiêu trong cuộc sống!